Astygmatyzm i zaćma

Astygmatyzm jest wadą wynikającą ze zmiany kształtu rogówki. Często zgłaszają się do nas Pacjenci z astygmatyzmem, u których dodatkowo zdiagnozowano zaćmę. To niebezpieczne połącznie jednak można je skorygować przy okazji jednego zabiegu . Wystarczy odpowiednia soczewka wszczepiona podczas zabiegu usunięcia zaćmy. 

Czym jest zaćma?

Zaćma to choroba prowadząca do zmętnienia soczewki oka. Utrudnia ono promieniom świetlnym przedostanie się do siatkówki co w efekcie prowadzi do zaburzenia ostrości wzroku. Dlatego zaćma pogarsza widzenie a obraz staje się mglisty. Patrzymy na świat jak przez brudną szybę.

Czym jest astygmatyzm?

Są to zaburzenia widzenia spowodowane przez:

• dysfunkcję rogówki – brak kulistości rogówki (astygmatyzm rogówkowy –notowany w  98% tej przypadków wady wzroku) ,
• dysfunkcję soczewki (astygmatyzm soczewkowy).

Obie nieprawidłowości skutkują tym, że wpadające do oka światło skupia się na dwóch punktach zamiast na jednym – siatkówce. Inaczej nazywany jest niezbornością rogówkową; to wada wynikająca ze zmiany kształtu rogówki. Charakteryzuje się niesymetrycznością rogówki oka, na skutek czego obraz uzyskiwany na siatkówce oka staje się rozmyty. Nierówność rogówki powoduje, że promienie światła docierają do siatkówki rozproszone i skupiają się w wielu punktach, a nie w jednym, jak to się dzieje w zdrowym oku. Typowe objawy astygmatyzmu to nieostre kontury, zamglony obraz i zaburzone poczucie przestrzeni. Osoby z astygmatyzmem źle postrzegają płaszczyzny i mają zaburzone poczucie przestrzeni. Linie proste u osób z astygmatyzmem –„zakręcają”. Astygmatycy skarżą się na częste bóle oczu i głowy a także słabiej widzą o zmierzchu i w nocy. Są tez wrażliwi na światła np. mijanych samochodów.

W przypadku dzieci, ta wada wzroku jest podejrzewana, gdy obserwujemy częste tarcie i mrużenie oczu, trzymanie zabawek w bliskiej odległości od oczu czy oglądanie telewizji z bliskiej odległości .

Astygmatyzm to jedna z najczęstszych wad wzroku. Nie jest on chorobą oczu i nie poddaje się go leczeniu. Można go skorygować odpowiednio dobranymi okularami lub soczewkami kontaktowymi. Nieprawidłowo leczony może powodować przewlekłe zapalenie brzegów powiek, zapalenie spojówek, silne bóle głowy, a w przypadku dzieci i młodzieży – trudności w nauce.

Astygmatyzm i zaćma

Astygmatyzm występuje w połączeniu z zaćmą, zwłaszcza u osób powyżej 60 roku życia. Większy niż 0,5 dioptrii występuje u 70 proc. osób poddawanych operacji zaćmy. Szacuje się, że u ok. 40 proc. pacjentów zgłaszających się na zabieg usunięcia zaćmy współistnieje astygmatyzm powyżej 1 dioptrii.

Co zrobić jeśli astygmatyzm i zaćma wystąpią wspólnie?

Jedyna skuteczna metoda leczenia zaćmy to chirurgiczne usunięcie zmętniałej soczewki zaś astygmatyzm koryguje za pomocą okularów cylindrycznych, torycznych soczewek kontaktowych lub zabiegu laserowego. U pacjentów z astygmatyzmem, u których równocześnie rozwinęła się zaćma najlepszą opcją jest zastosowanie torycznych soczewek wewnątrzgałkowych podczas zabiegu usunięcia zaćmy.

Soczewki toryczne przy usunięciu zaćmy

Zwykła soczewka sferyczna może skorygować nadwzroczność lub krótkowzroczność, jednak nadal nie wyleczy astygmatyzmu. Natomiast specjalne kalkulatory pozwalają indywidualnie dobrać pacjentowi soczewkę, która go również skoryguje. To soczewki toryczne. Jakość widzenia uzyskana z pomocą torycznych soczewek wewnątrzgałkowych jest zwykle lepsza niż korygowana za pomocą okularów. Dzięki zastosowaniu soczewek torycznych po operacji pacjenci nie potrzebują okularów z tzw. cylindrami (czyli szkłami cylindrycznymi).  Soczewki toryczne były wszczepiane podczas operacji zaćmy od wielu lat jednak wyłącznie w klinikach prywatnych. Do niedawna bowiem w operacji zaćmy w ramach ubezpieczenia NFZ możliwe było wszczepianie tylko soczewek jednoogniskowych.

Od 1 lipca 2018 NFZ daje możliwość wszczepienia soczewek torycznych – choć wyłącznie jednoogniskowych – chorym, u których astygmatyzm przed operacją wynosi co najmniej 2 dioptrie. To niestety zaledwie ok 2 % wszystkich chorych. Pozostałym 98% pacjentom chorującym na astygmatyzm połączony z zaćmą pozostaje w Polce jedynie prywatny zabieg usunięcia zaćmy z soczewką toryczną.

Dlaczego operacja zaćmy z astygmatyzmem w klinice w Czechach?

W ramach dyrektywy transgranicznej Pacjenci mają możliwość wykonania zabiegu operacji zaćmy w ramach NFZ w Czechach a jednocześnie mogą wybrać dla siebie soczewkę, która pozwoli skorygować wady współistniejące w tym astygmatyzm. W Polsce taka procedura nie jest możliwa. Decydując się na zabieg w Czechach – Pacjent , który zdecyduje się na korektę astygmatyzmu  w ramach operacji zaćmy dopłaci jedynie wartość wybranej soczewki .