Baza wiedzy
Soczewki wewnątrzgałkowe refundowane przez NFZ
Operacja usunięcia zaćmy opiera się na wymianie zmętniałej soczewki naturalnej na soczewkę sztuczną. Wymiana ta jest konieczna, ponieważ tej pierwszej nie da się odbudować i zregenerować stosując naturalne metody czy leczenie farmakologiczne. Zagłębiając się w szczegóły operacji na zaćmę, pacjenci dowiadują się, że w czasie zabiegu mogą być zastosowane różne soczewki, co więcej niektóre z nich mogą zostać zrefundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Wybór soczewki wewnątrzgałkowej to jedna z najważniejszych decyzji, jakie podejmuje się przy operacji zaćmy. O tym, jaka soczewka zostanie wszczepiona, decyduje się jeszcze przed zabiegiem. Należy pamiętać, że jest to wybór na całe życia, dlatego warto przeanalizować wszystkie swoje możliwości. Dla Pacjentów niezwykle ważna jest również cena sztucznych soczewek. Ta waha się od kilku set złotych do kilku tysięcy.
Nowe przepisy: zaćma na NFZ
Dobrą wiadomością jest, że od 1 lipca 2018 roku w życie weszły nowe przepisy, które zwiększają dostęp do zabiegu usunięcia zaćmy z zastosowaniem soczewki jednoogniskowej standardowej lub torycznej. Jej zakup jest refundowany przez NFZ. Trzeba jednak zaznaczyć, że refundacja soczewek ponadstandardowych możliwa jest jedynie wybierając operację zaćmy za granicą.
Czym są soczewki wewnątrzgałkowe?
Soczewki wewnątrzgałkowe od lat stosowane są podczas operacji zaćmy. W leczeniu zaćmy stosuje się wiele modeli soczewek, które różnią się przede wszystkim budową optyczną. Na rynku dostępne są modele jednoogniskowe (inaczej monofokalne) oraz wieloogniskowe (inaczej multifokalne). Obydwa modele wykonywane są z wysokiej jakości materiałów i pozwalają przywrócić ostrość widzenia oraz skorygować towarzyszące zaćmie wady wzroku. Poszczególne modele sztucznych soczewek różnią się od siebie zastosowaniem oraz możliwościami, jakie dają.
Do 1 lipca 2018 roku soczewki stosowane w leczeniu zaćmy dostępne były jedynie dla osób, które zdecydowały się na zabieg w prywatnym ośrodku. Oznaczało to, że samodzielnie należało pokryć i koszty operacji, i zakup soczewki. Obecnie NFZ daje możliwość wykonania operacji z zastosowaniem soczewki refundowanej. NFZ nie zapłaci jednak za wszystkie modele soczewek, niektóre nadal kupuje się we własnym zakresie.
Soczewki jednoogniskowe w leczeniu zaćmy
Pacjenci, którzy borykają się z problemem zaćmy, mogą go rozwiązać, wybierając soczewkę jednoogniskową. Jej wszczepienie zapewnia ostre widzenie, ale jedynie na jedną odległość – do dali lub bliska. Soczewki jednoogniskowe mogą więc poprawić, a nawet przywrócić wzrok, ale nie korygują wad refrakcyjnych np. astygmatyzmu czy krótkowzroczności, które często występują wraz z zaćmą.
Takie zastosowanie soczewki jednoogniskowej wynika z jej budowy. Ma on tylko jedno ognisko skupiania światła. Zazwyczaj stosuje się je, aby przywrócić dobre widzenie na duże odległości, co podwyższa komfort codziennego funkcjonowania. Pacjenci, którzy zdecydują się na soczewkę jednoogniskową, muszą liczyć się z tym, że będą potrzebować okularów, aby widzieć z bliska. Będą musieli je zakładać do czytania czy w czasie korzystania z komputera i innych tego typu urządzeń. Co ważne obecnie najczęściej wybieranymi soczewkami są soczewki jednoogniskowe asferyczne, które charakteryzują się znacznie lepszymi parametrami optycznymi.
Soczewki wieloogniskowe w leczeniu zaćmy
Soczewki wieloogniskowe to te najczęściej wybierane przez Pacjentów z zaćmą. Poprawiają i przywracają one wzrok chorym, a także zapewniają dobre widzenie i do dali, i do bliży. Wybierając ten rodzaj soczewki wewnątrzgałkowej, po operacji zaćmy pacjent może całkowicie zrezygnować z okularów korekcyjnych. Soczewki wieloogniskowe, choć popularne nie są refundowane przez NFZ.
Soczewki toryczne w leczeniu zaćmy
Na rynku dostępne są także soczewki wewnątrzgałkowe nowej generacji. Poza zaćmą usuwają one także wady wzroku. Soczewki toryczne oprócz poprawy widzenia, pomogą też wyeliminować astygmatyzm. Ta wada wzroku wynika najczęściej w asymetrii w budowie rogówki i towarzyszy katarakcie. Soczewki toryczne są dostępne w wersji jedno, dwu i trójogniskowej.
Specjalistyczne soczewki wewnątrzgałkowe
W leczeniu katarakty stosuje się także specjalistyczne soczewki wewnątrzgałkowe. Za takie uznaje się modele trójogniskowe, które zapewniają jakość widzenia podobną do tej gwarantowanej przez naturalną soczewkę oka. Oprócz nich lekarze stosują też soczewki Schariotha. Ich zadaniem jest pomóc pacjentom, którzy cierpią zarówno na zaćmę, jak i zwyrodnienie plamki żółtej. Specjalistyczne soczewki wewnątrzgałkowe nie są odpowiednie dla wszystkich osób z chorobami oczu. Stosuje się je jedynie u niewielkiego procenta pacjentów.
Materiał wykonania soczewek
Sztuczne soczewki wykonywane są z różnych materiałów. Do wyboru są miękkie modele hydrożelowe i akrylowa lub twarde PMMA, czyli pleksiglasu. Materiał soczewki jest bardzo ważny i powinien być dopasowany do problemów, z którymi zmaga się pacjent. Modele hydrożelowe polecane są osobom, u których występują choroby zapalne oczu, które w przeszłości przechodziły zabiegi wewnątrz gałki ocznej lub chorują cukrzycę. Popularnym wyborem są również miękkie soczewki akrylowe, które zmniejszają ryzyko wystąpienia zaćmy wtórnej. Soczewki twarde z PMMA są dziś rzadko stosowane, ponieważ ich wszczepienie wymaga pełnego cięcia oraz szwów po zabiegowych. Obecnie soczewki twarde wykorzystywane są jedynie w przypadku pacjentów, którzy w przeszłości mieli urazy oka lub przeszczep rogówki.
Soczewki na NFZ
Wybór soczewek wewnątrzgałkowych jest bardzo duży, jednak wielu pacjentów poszukuje modeli refundowanych przez NFZ. Możliwość sfinansowania zabiegu oraz zakupu soczewki przez Narodowy Fundusz Zdrowia istnieje od zeszłego roku. Soczewki refundowane przez NFZ to modele jednoogniskowe. Pacjenci, którzy chcą skorzystać z soczewek nowszej generacji i decydują się na operacje w Polsce, mogą to zrobić jedynie w ramach zabiegu płatnego w prywatnej placówce. Zgodnie z polskimi przepisami chory nie może dopłacić do operacji refundowanej przez NFZ i wybrać soczewkę nowszej generacji. Większe możliwości zyskuje się przy zabiegu na zaćmę przeprowadzanym w Czechach czy Niemczech.
Jakie soczewki refunduje NFZ?
W przypadku operacji zaćmy u naszych zachodnich lub południowych sąsiadów można uzyskać refundację przez polski Narodowy Fundusz Zdrowia nowoczesnych sztucznych soczewek. Zwrot kosztów jest możliwy na mocy dyrektywy transgranicznej ogłoszonej przez Unię Europejską. Zgodnie z nią NFZ rekompensuje zagranicznej klinice koszt leczenia polskiego pacjenta.
Zwrot wynosi ok. 2200 złotych za osobę, w przypadku operacyjnego leczenia katarakty. Dla pacjenta oznacza to, że do zabiegu z wykorzystaniem nowoczesnej, sztucznej soczewki dopłacić musi średnio 500 złotych. W przypadku, gdy lekarz zaordynuje soczewkę standardową, całkowity koszt zabiegu jest jeszcze niższy i rozpoczyna się od 199 złotych. Pacjent otrzymuje nie tylko sam zabieg, ale i sztuczną soczewkę, opiekę medyczną na wysokim poziomie, wymaganą przez NFZ wizytę kontrolną, leki oraz transport do i z kliniki poza granicami Polski.
W przypadku zabiegu w Czechach, Niemczech czy na Litwie nie ma znaczenia, jaka soczewka zostanie wykorzystania. NFZ zrefunduje operacje zarówno z soczewką podstawową, jak i z wieloogniskową czy asferyczną z żółtym filtrem światłą niebieskiego i UV.
Jaką soczewkę wewnątrzgałkową wybrać?
Soczewkę wewnątrzgałkową dobiera się po wykonywaniu badań diagnostycznych. Wybór wykorzystanego w czasie zabiegu modelu leży w gestii lekarza, ale dokonuje go zawsze w porozumieniu z Pacjentem. Przed podjęciem ostatecznej decyzji warto się upewnić, czy zastosowana soczewka pomoże rozwiązać wszystkie problemy ze wzrokiem. Parametry, które należy przeanalizować to: asferyczność, hydrofobowość, wbudowane filtry UV oraz filtr światła niebieskiego. O to, czy soczewka posiada takie właściwości, warto spytać lekarza, od tego bowiem zależy komfort widzenia po operacji.
Najpopularniejszym i najczęściej wybieranym modelem jest soczewka asferyczna z żółtym filtrem światła niebieskiego i UV. Soczewka ta jest doskonałym wyborem dla pacjentów, którzy chcą odzyskać dobry wzrok (również w złych warunkach oświetleniowych), a jednocześnie zależy im na ochronie dna oka przed nadmiernym promieniowaniem ultrafioletowym. Modele asferyczne w przeciwieństwie do tych sferycznych zapewniają ogniskowanie obrazu w jednym punkcie na siatkówce i to niezależnie od miejsca padania promieni UV.
Tego typu modele pozwalają także chronić oko przed degradacją plamki żółtej, poprzez ograniczenie przepływu części fal świetlnych do wnętrza oka. Po zabiegu u pacjenta zostanie zachowana lub przywrócona zdolność prawidłowego widzenia również w warunkach ograniczonego oświetlenia, dużego nasłonecznienia oraz przy wykonywaniu zadań utrudniających korzystanie z okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV.
Przeczytaj także:
Jakie soczewki refunduje NFZ
Jak produkowane są soczewki wewnątrzgałkowe
Soczewki wewnątrzgałkowe refundowane przez NFZ