Przeciwwskazania do laserowej korekcji wzroku – kiedy pacjenci mogą skorzystać z refrakcyjnej wymiany soczewki?

Laserowa korekcja wzroku, w tym metody takie jak LASIK czy PRK, to powszechnie stosowane i skuteczne procedury eliminujące wady refrakcji, takie jak krótkowzroczność, nadwzroczność czy astygmatyzm. Jednak nie wszyscy pacjenci kwalifikują się do tego typu zabiegów z powodu różnych przeciwwskazań medycznych. Dla takich osób refrakcyjna wymiana soczewki (RLE – Refractive Lens Exchange) stanowi alternatywę, która umożliwia skuteczną korekcję wad wzroku, zwłaszcza w przypadkach, gdy inne metody są niedostępne.

Przeciwwskazania do laserowej korekcji wzroku

Laserowa korekcja wzroku, choć skuteczna, nie jest odpowiednia dla każdego pacjenta. Istnieje szereg przeciwwskazań, które wykluczają możliwość przeprowadzenia zabiegów takich jak LASIK czy PRK. Do najczęstszych przeciwwskazań należą:

Cienka rogówka

Grubość rogówki jest jednym z najważniejszych czynników decydujących o kwalifikacji do zabiegów laserowych, takich jak LASIK czy PRK. W przypadku, gdy rogówka jest zbyt cienka, ablacja (usunięcie) odpowiedniej ilości tkanki w celu korekcji wady wzroku może spowodować destabilizację strukturalną rogówki, prowadząc do nieodwracalnych zmian, takich jak ektazja. Ektazja rogówki to stan, w którym rogówka ulega nadmiernemu uwypukleniu i osłabieniu, co może prowadzić do pogorszenia wzroku i konieczności dalszych interwencji, takich jak przeszczep rogówki. Pacjenci z cienką rogówką mogą być skierowani do alternatywnych procedur, takich jak refrakcyjna wymiana soczewki, która koryguje wadę bez konieczności manipulacji tkanką rogówki.

Stożek rogówki

Stożek rogówki jest schorzeniem o charakterze progresywnym, w którym rogówka stopniowo traci swój regularny, kulisty kształt i staje się stożkowata. Laserowa korekcja wzroku jest przeciwwskazana w przypadkach stożka rogówki, ponieważ dodatkowe usunięcie tkanki z osłabionej rogówki może przyspieszyć postęp choroby i prowadzić do poważnych powikłań. Stożek rogówki często wymaga specjalistycznego leczenia, takiego jak cross-linking, a w zaawansowanych przypadkach przeszczepu rogówki. Refrakcyjna wymiana soczewki oferuje bezpieczniejsze rozwiązanie dla pacjentów z tym schorzeniem, ponieważ nie ingeruje w strukturę rogówki, co zmniejsza ryzyko destabilizacji.

Zespół suchego oka

Pacjenci cierpiący na zespół suchego oka mogą mieć poważne trudności z gojeniem po zabiegu LASIK lub PRK, ponieważ procedury te mogą pogłębiać objawy suchości oczu, a w niektórych przypadkach prowadzić do ich nasilenia. Refrakcyjna wymiana soczewki nie wpływa bezpośrednio na powierzchnię rogówki, dzięki czemu minimalizuje ryzyko zaostrzenia objawów zespołu suchego oka. Dlatego jest preferowaną metodą korekcji wzroku dla pacjentów z tym schorzeniem.

Blizny rogówkowe i uszkodzenia mechaniczne rogówki

Wszelkie blizny, deformacje czy wcześniejsze uszkodzenia mechaniczne rogówki mogą dyskwalifikować pacjenta z zabiegu laserowej korekcji wzroku. W takich przypadkach zmiana kształtu rogówki za pomocą lasera może prowadzić do nieprzewidywalnych wyników lub nasilenia problemów. Refrakcyjna wymiana soczewki, która polega na zastąpieniu naturalnej soczewki oka, nie ingeruje w rogówkę, co sprawia, że jest bezpieczniejszym rozwiązaniem.

Zaawansowana wada wzroku

Pacjenci z bardzo dużymi wadami wzroku, takimi jak krótkowzroczność powyżej -10 dioptrii lub nadwzroczność powyżej +6 dioptrii, mogą nie kwalifikować się do laserowej korekcji wzroku. W takich przypadkach ilość tkanki rogówki, którą należałoby usunąć, jest zbyt duża, co stanowi ryzyko dla stabilności rogówki. Refrakcyjna wymiana soczewki może skutecznie korygować takie wady, ponieważ nie wymaga usunięcia tkanki rogówki, a polega na wszczepieniu soczewki wewnątrzgałkowej o odpowiedniej mocy.

Przeciwwskazania immunologiczne i ogólnoustrojowe

Choroby autoimmunologiczne, takie jak toczeń rumieniowaty układowy (SLE) czy reumatoidalne zapalenie stawów, mogą wpływać na proces gojenia po zabiegach laserowej korekcji wzroku. Zaburzenia tego typu mogą opóźniać regenerację tkanek rogówki i zwiększać ryzyko powikłań. Refrakcyjna wymiana soczewki, jako procedura wewnątrzgałkowa, nie wiąże się z tak dużym ryzykiem opóźnionego gojenia i może być bezpieczniejszą opcją dla pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi.

Wczesna zaćma

Pacjenci, u których rozwija się zaćma, inaczej znana jako katarakta (zmętnienie soczewki), są automatycznie wykluczani z zabiegów laserowej korekcji wzroku. Laserowe metody działają na rogówkę i nie wpływają na soczewkę, a więc w przypadku zaćmy korekcja wzroku laserem nie poprawi jakości widzenia. Refrakcyjna wymiana soczewki, która zastępuje zmętniałą soczewkę naturalną nowoczesną soczewką wewnątrzgałkową, jest w takim przypadku idealnym rozwiązaniem, pozwalającym na jednoczesne skorygowanie zaćmy i wady refrakcji.

Refrakcyjna wymiana soczewki (RLE) – skuteczna alternatywa

Refrakcyjna wymiana soczewki (RLE) to zabieg, w którym naturalna soczewka oka zostaje usunięta i zastąpiona soczewką wewnątrzgałkową o odpowiednich parametrach optycznych. Procedura ta jest bardzo podobna do operacji usunięcia zaćmy, jednak przeprowadza się ją głównie w celach refrakcyjnych, zanim jeszcze wystąpią objawy zaćmy. Jest to procedura skuteczna i bezpieczna, szczególnie dla pacjentów z poważnymi wadami wzroku lub przeciwwskazaniami do laserowej korekcji.

RLE umożliwia korekcję krótkowzroczności, nadwzroczności, astygmatyzmu, presbiopii (starczowzroczności). W zabiegu tym wszczepia się różne typy soczewek wewnątrzgałkowych, takie jak soczewki jednoogniskowe, wieloogniskowe (multifokalne) lub toryczne (korygujące astygmatyzm), co umożliwia poprawę widzenia na różnych odległościach. Soczewki te są trwałe i nie ulegają zmianom wraz z wiekiem, co oznacza, że pacjent zyskuje trwałą korekcję wzroku.

Jakie są zalety refrakcyjnej wymiany soczewki?

Refrakcyjna wymiana soczewki oferuje szereg zalet, które czynią tę procedurę istotną opcją w korekcji wad refrakcyjnych, zwłaszcza u pacjentów z zaawansowaną prezbiopią oraz wysokimi wadami refrakcyjnymi, których nie można skutecznie skorygować metodami laserowymi, takimi jak LASIK czy PRK.

Zalety refrakcyjnej wymiany soczewki to przede wszystkim:

• stabilność refrakcyjna – po usunięciu naturalnej soczewki i wszczepieniu soczewki wewnątrzgałkowej (IOL) pacjent uzyskuje trwałą korekcję wady refrakcji. Procedura eliminuje ryzyko progresji wady, co jest szczególnie korzystne u pacjentów z wysokimi stopniami krótkowzroczności, nadwzroczności oraz astygmatyzmu
• rozwiązanie problemu zaćmy – refrakcyjna wymiana soczewki eliminuje możliwość rozwoju zaćmy w przyszłości, ponieważ naturalna soczewka zostaje usunięta. Jest to kluczowa zaleta w porównaniu do innych procedur refrakcyjnych, które pozostawiają naturalną soczewkę, a w efekcie pacjent może wymagać zabiegu usunięcia zaćmy w przyszłości
• multifokalne i toryczne soczewki – możliwość zastosowania zaawansowanych soczewek wewnątrzgałkowych, takich jak soczewki multifokalne, toryczne lub soczewki o rozszerzonej głębi ostrości (EDOF), pozwala na jednoczesną korekcję prezbiopii i astygmatyzmu. Dzięki temu pacjenci mogą osiągnąć wyraźne widzenie na różne odległości, zmniejszając lub całkowicie eliminując potrzebę noszenia okularów do bliży, dali lub obu tych dystansów.
• szerokie spektrum korekcji – RLE umożliwia korekcję bardzo wysokich wad refrakcji, w tym krótkowzroczności i nadwzroczności, które przekraczają zakres korekcji oferowany przez laserowe metody chirurgiczne. Dzięki tej procedurze można skutecznie korygować wady przekraczające +/- 10 dioptrii
• zachowanie integralności rogówki – w przeciwieństwie do laserowej korekcji wzroku, która wymaga ablacji tkanki rogówki, RLE nie wpływa na strukturę ani grubość rogówki. To szczególnie istotne u pacjentów z cienką rogówką lub nieregularnym astygmatyzmem, dla których laserowe procedury mogą nie być odpowiednie
• szybki powrót do codziennych aktywności – większość pacjentów po zabiegu refrakcyjnej wymiany soczewki doświadcza stosunkowo szybkiego powrotu do normalnych czynności życiowych, a poprawa widzenia następuje już w ciągu kilku dni. Wczesna stabilizacja refrakcyjna i minimalna zależność od okularów są kluczowymi atutami
• minimalne ryzyko regresji – w przeciwieństwie do procedur laserowych, gdzie istnieje ryzyko niewielkiej regresji wady refrakcji, w RLE ryzyko to praktycznie nie występuje, ponieważ sztuczna soczewka nie ulega degeneracji ani zmianom w czasie
• redukcja aberracji optycznych – nowoczesne soczewki wewnątrzgałkowe o asferycznym kształcie mogą poprawiać jakość widzenia poprzez redukcję aberracji sferycznych, co przekłada się na lepszą jakość widzenia nocnego i kontrastowego.

Podsumowując, dla pacjentów, którzy mają przeciwwskazania do laserowej korekcji wzroku, refrakcyjna wymiana soczewki jest bezpieczną i skuteczną alternatywą. RLE pozwala na trwałą korekcję wad refrakcji bez ryzyka związanego z zabiegami na rogówce. Dzięki różnorodnym typom soczewek wewnątrzgałkowych, możliwe jest skorygowanie zarówno krótkowzroczności, nadwzroczności, jak i astygmatyzmu oraz starczowzroczności, co znacząco poprawia jakość życia pacjentów.